بی شک جمعیت و افزایش آن را می توان به عنوان مسأله خاص قلمداد نمود که اساساً به عنوان عاملی مؤثر در شکل دهی به قدرت کشورها در ابعاد گوناگون موجودیتی، بویژه در حوزه های اقتصادی، سیاسی و امنیتی مطرح می باشد. در همین راستا برآن شدیم تا با نگاهی مختصر به وضعیت جمعیتی کشور بیندازیم و با تاثیر این عنصر مهم و حیاتی در پیشرفت بیشتر آشنا شویم.
واژه شناسی کلمه سبک :
در تعریف سبک، پایداری به معنای گرایش به یک الگو و تیپ رفتاری است که نسبت به تغییر، مقاوم است و حتی اگر ظاهر رفتار فرد در موقعیت‌های مختلف به ظاهر متفاوت به نظر برسد اما معرف یک شیوه نسبتاً پایدار در مواجه با مسائل زندگی است که ممکن است با تظاهرات متنوع تجلی کند
زمانی که از سبک زندگی یک جامعه بحث می شود به این می رسیم که برای بررسی سبک زندگی یک جامعه باید دید آن را نسبت به جهان پیرامونش را مورد بررسی قرارداد زیرا سبک در معنا به یک گرایش و الگو و تیپ رفتاری ثابت و پایدار اطلاق می شودو زمانی یک الگو به یک سبک تبدیل می شود که جهان بینی مشخصی را برای ایجاد داشته باشیم .
جهان بینی و نسبت آن با هدف
سبک زندگی هر فردی در یک جامعه یک سری مولفه ها دارد و این مولفه ها هستند که سبب شکل گیری زندگی و رفتار های فردی انسان در یک جامعه می شود که چگونگی این مولفه ها از نوع هدف فرد درجامعه مشتق می شود و هدف است که مشخص کننده نوع ایمان است و اصالتا بدون ایمان به یک اصل جهان بینی شکل نمی گیرد.
شهید مطهری جهان بینی را این طور تعریف می کند:
"یک مسلک و یک فلسفه زندگی خواه ناخواه بر نوعی اعتقاد و بینش و ارزیابی درباره هستی و بر یک نوع تفسیر و تحلیل از جهان مبتنی است نوع بردشت و طرز تفکری که یک مکتب درباره جهان و هستی عرضه میدارد ، زیر ساز و تکیه گاه فکری آن مکتب به شمار میرود این زیرساز و تکیه گاه اصطلاحا " جهان بینی " نامیده میشود "
و همچنین ایمان انسان به یک جهان بینی است که هدف های او را می سازد و شکلی ثابت به آن می دهد، ایمان به هر چیزی شکل دهنده ی جهان بینی انسان است حال آن چیز می تواند لیبرالیسم یا می تواند کمونیسم یا می تواند فاشیسم نیز باشد و یا هم می تواند توحید ناب باشد. ایمان به هر چیزی یک هدف هایی را به دنبال خود دارد و هدف هایی مطابق اصول خود می سازد.
شهید مطهری در ادامه ی تعریف جهان بینی نسبت آن را هدف این طور مشخص می کند:
"همه دینها و آیینها و همه مکتبها و فلسفه های اجتماعی متکی بر نوعی جهان بینی بوده است هدفهایی که یک مکتب عرضه میدارد و به تعقیب آنها دعوت میکند و راه و روشهایی که تعیین میکند و باید و نبایدهایی که انشاء میکند و مسؤولیتهایی که به وجود میآورد ، همه به منزله نتایج لازم و ضروری جهان بینیای است که عرضه داشته است"
سبک زندگی و نسبت آن با هدف
هدف های انسان خود ناشی از جهان بینی انسانی است . اعتقادو ایمان انسان به یک اصل سبب شکل گیری و ساختن اهداف او می شود، حال این اهداف انسان می تواند مادی یا معنوی باشد که این به نوع جهان بینی انسان از جهان پیرامونی او وابسته است.
اهداف، سبک زندگی یک فرد را شکل می دهد و اساسا بدون هدف سبک زندگی ایجاد نخواهد شد و همچنین سبک زندگی نیز تابع تفسیر ما از زندگی است یعنی هر هدفی که ما برای خود معین کنیم یک سبک زندگی متناسب خود به همراه دارد پس باید ابتدا هدف مشخص شود و بعد مطابق آن نوع سبک زندگی و مولفه های آن تعریف و عملیاتی شود.
واژه شناسی کلمه سبک :
در تعریف سبک، پایداری به معنای گرایش به یک الگو و تیپ رفتاری است که نسبت به تغییر، مقاوم است و حتی اگر ظاهر رفتار فرد در موقعیت‌های مختلف به ظاهر متفاوت به نظر برسد اما معرف یک شیوه نسبتاً پایدار در مواجه با مسائل زندگی است که ممکن است با تظاهرات متنوع تجلی کند.
اما چگونه می توان سبک زندگی اسلامی را شناخت ؟ چگونه می توان آن را به گونه ای مطرح کرد تا جامعه بتواند آن را استفاده کند؟
در مطلب قبل به منبع استخراج سبک زندگی اسلامی اشاره شد.
چطور می توان استخراج کرد و چگونه می توان سبک زندگی را اجرایی کرد؟
مقام معظم رهبری در همان سخنرانی خود در خراسان شمالی مسئولیت این بخش از سبک زندگی را به دانشگاهیان و حوزویان محول می کند و از آن ها می خواهدکه با تحقیق و پژوهش این بار را به دوش بکشند.
سبک زندگی را می توان با استفاده علوم انسانی اسلامی در جامعه پیاده کرد زیرا زمانی که بخواهیم یک الگوی اسلامی را به عنوان سبکی برای زندگی مردم تبدیل کنیم نیاز به تغییر نوع جهان بینی و بینش عموم جامعه است و این نیزمستلزم تحقق خواسته ی و مطالبه ی دیگر رهبری از جامعه ی نخبه و دانشگاهی و حوزوی جامعه است و قطعا این تحول زمانی روی می دهد که خوراک فکری که در دسترس نخبگان و عناصر تاثیرگذار جامعه تغییر پیدا کند و این جز با اسلامی کردن علوم انسانی تحقق پیدا نمی کند. و اسلامی کردن علوم انسانی نیاز مند تحول در حوزه و ایجاد رابطه موثر بین حوزه و دانشگاه و تولید محتوای حوزه برای دانشگاه است..
سبک زندگی بخش سخت افزاری هرتمدنی که پشتوانه ای از نظر ایدئولوژیک داشته باشد را تشکیل می دهد. سبک زندگی به معنای چگونه زیستن افراد یک جامعه در محیط اجتماع خود است. آنجا که سبک زندگی از یک جهان بینی خاص پیروی کند می توان ویژگی های آن سبک زندگی را براساس وویژگی های آن جهان بینی بررسی کرد.
اما زمانی که می خواهیم برای سبک زندگی ویژگی ها و مولفه هایی را ترسیم کنیم و آن ها را معین کنیم و بدانیم که در الگوی پیشرفت جامعه و تعالی چه نوع سبک زندگی را باید ترویج داد.
سبک زندگی ایرانی اسلامی نیز مولفه هایی دارد که گزیده ای از آن ها را مقام معظم رهبری در سخنرانی که در جمع جوانان خراسان شمالی تبیین کردند ایشان بزرگترین آفت سبک زندگی را تقلید کورکورانه از غرب دانستند و تاکید کردند نکند که ما هم دوباره راه آن ها را برویم و به معضلی که آنها را دچار شده اند ، گرفتار شویم . البته ایشان در سخنرانی دیگری که دارند می گویند: ایرادی ندارد که ما ویژگی های مثبتی که فرهنگ غرب دارد را بگیریم و از آن ها استفاده کنیم اما باید مواظب بود که نکند در فرهنگ آن ها گرفتار شویم زیرا فرهنگ آنها فرهنگ مهاجم است.
متاسفانه زمانی که در سبک زندگی مردم جامعه ما نگاه می کنیم و اندکی بر شیوه زندگی مردم دقت شود می بینینم که به لطف بعضی از برنامه های صدا وسیما و سینما و...این تقلید صورت گر فته است که مهمترین تاثیر آن را بر روی نحوه ی ازدواج و طلاق و همچنین دیگر گناهان اجتماعی گذاشته است.
اما رهبرمعظم انقلاب که در این چند ساله از سبک زندگی بسیار سخن گفته اند راه حل جلو گیری از تقلید را نیز بیان می کنند . ایشان در آخرین سخنرانی خود اینچنین راه را مشخص می کنند
"در جامعه اسلامی بایستی هدایت و معیارهای قرآنی مورد تبعیت قرار گیرند.
دین، عقل سلیم و گفتار معصومین (علیهم السلام (عیارهای قرآنی هستند که باید در جامعه اسلامی ملاک پیروی و تبعیت باشند".
هدایت بر مبنای قرآن و سیره اهل بیت و آموختن راه درست زندگی کردن از زندگی اهل بیت را می توان راه جلوگیری از تقلید در ساختن سبک زندگی اسلامی دانست و بهترین و غنی ترین منبع نیز همان قرآن و اهل بیت است .
