«ازدواج ساده» در خلاء الگوی اجتماعی پذیر

به مناسبت ابلاغ سیاست‌های رهبری درباب خانواده و روز ازدواج حضرت علی (ع) و حضرت فاطمه (س

این مطلب در یادداشت روز روزنامه شهرآرا منتشر شده است

  عصردیروز مقام معظم رهبری سیاست های کلی خانواده را ابلاغ کردند.یکی از عناصر مهم خانواده پایدار، گام نهادن در مسیر ازدواج ساده است که در این یادداشت نکاتی در این زمینه ارائه خواهد شد.
«ازدواج ساده» یکی از کش و قوس‎های فرهنگی بوده که در جامعه‌ امروز نتوانسته به معیارهای نظام‌مند و یکپارچه‌ای دست پیدا کند تا بتواند به عنوان الگو در جامعه شکل گیرد و در خلا این عدم موجودیت الگو، سبب شده یک ازدواج‌ در مراحل مختلف آن به یک به‌هم‌ریختگی در شکل الگویی جامعه دچار شود و تجمل‌گرایی به شکل‌های مختلف در این سنت دینی وارد شود.

در باب مسئله‌ ازدواج ساده راهکارها، شکل‌ها و معیارهای مختلفی وجود دارد. اما به طور قطع نکته‌ای که در ابتدا برای یک ازدواج ساده باید به آن توجه کرد، «نیازمحوری» در هر مرحله است.
با بررسی دقیق در مسئله‌ نیازمحوری متوجه این می‌‌شویم که جامعه به دلیل مشکلات فرهنگی خود همچون فسادهای اخلاقی و جنسی که متاسفانه آمار در حال رشدی را نشان می‌دهد، سبب شده تا خود به عنوان یک نیاز ضروری در مرحله اول برای سنین جوانی بیشتر از گذشته احساس شود و تشکیل خانواده که به عنوان محفلی برای رشد معنوی و تکامل افراد شناخته می‌شود، به گره‌هایی برای تشکیل آن دچار شود.

به طور قطع با برخی تغییر نگاه‌ها در سبک ازدواج می‌توان در کاهش سن اجتماعی ازدواج کمک کرد. یکی از موانعی که امروز در مسئله‌ ازدواج به‌مراتب بر سختی آن افزوده، مانعی به نام تحصیل است، یقینا رشد علمی به معنای حقیقی آن و افزایش سطح علمی جامعه نخبگانی یکی از نیازهای نظام اسلامی است اما با تغییراتی که در نیازها و بالارفتن بی‌رویه مخارج ازدواج شده، به طور مثال خریدهای بدون رعایت اصل نیاز و چشم و هم‌چشمی‌ها در لوازم زندگی که تحت عنوان جهیزیه انجام می‌شود، بر سخت‌شدن این امر افزوده است .
در حالی‌که در بسیاری از مواقع با نگاهی به اصول اقتصادمقاومتی و همچنین بهره‌بردن و استفاده از آن می‌توان در این شرایط اقتصادی با استفاده از تولیدات باکیفیت داخلی، هم به رونق بیشتر اقتصادی کشور کمک کرد.

 از مسائل چالشی که در امر ازدواج بر سخت‌گیری‌های خانوادگی و فرهنگی آن افزوده، مبحث مهریه است. یقینا طبق موازین شرعی مهریه به‌عنوان یک حق زن شناخته ‌می‌شود و مرد باید با نگاه به وجوب حق زن در این مسئله متقبل شود. این در حالی است که برخی افراد با علم به عدم توانایی پرداخت و با نیت ندادن مهریه مقداری را در این مورد درنظر می‌گیرند که حتی بر طبق نظر برخی علما چنین عقدی دارای اشکال است.
به همین دلیل باید بر این مسئله تاکید شود که مهریه با واقعیت‌های اقتصادی جامعه و فرد مدنظر، مطابقت داشته باشد تا در توان عرفی جامعه برای پرداخت در موقع نیاز فرد باشد که دور شدن از نگاه دینی و شرعی به مهریه و بی‌توجهی به این نکته سبب سنگین‌شدن مهریه‌ها در جامعه و تبدیل آن به‌عنوان یکی از موانع ازدواج ساده شده است.

در بحث ازدواج ساده شغل و فعالیت اقتصادی نیز به نحوی با توجه به شرایط اقتصادی اهمیت پیدا کرده که خانواده‌ها معیارهای بسیاری برای فعالیت اقتصادی مشخص می‌کنند، معیارهایی که با نگاه قرآنی و دینی در این مسئله مطابقت ندارد، به شکلی که در تعالیم قرآنی به ازدواج و مسائل مادی آن به عنوان مسئله‌ ثانویه پرداخته شده، به طوری که در آیه‌ ٣٢ و ٣٣ سوره‌ نور به‌وضوح به این مسئله پرداخته شده و در این آیات خداوند فرموده که «دختران و پسران و غلامان و کنیزان شایسته خود را به ازدواج درآورید که اگر تنگدست باشند، خداوند آن‌ها را از فضل خود بی‌نیاز می‌کند و خدا گشایش‌دهنده داناست» و منطق قرآنی که خداوند با اتکا به ایمان دختران و پسران که به طور قطع تلاش در جهت کاهش توقعات مادی و رفع آن است، می‌توان در زمینه ازدواج به مسئله‌ مادی با نگاه دینی‌تر پرداخت و ازتبدیل شدن آن به عنوان مانع ازدواج جلوگیری به عمل آورد.

 بی‌تردید ازدواج ساده برای رشد در بسترجامعه‌ امروز نیازمند الگو می‌باشد، از بایسته‌های مهم الگوسازی جامعه‌پذیری برمبنای اصول دینی و انقلابی است که ورود به اجتماع باید مطابق ذائقه و همچنین پرداخت صحیح به اصول دین و سبک زندگی اسلامی باشد تا دچار گوشه‌گیری در معیارهای سبک ازدواج ساده نشود.